Çarpan Mekanizması
Çarpan etkisi,en basit anlatımıyla bağımsız yatırımlarda meydana gelen bir artışın ya da azalışın ulusal gelirde meydana getirdiği etkidir.Bu durumu gelir ile açıklamak mümkündür.Gelirin tüketim ve tasarruf fonksiyonlarından hareketle,gelir elde edenlerin yapacağı tüm harcamalar yine başkalarının gelirini oluşturur.Buna harcama gelir akımı denir.Diğer bir ifadeyle; otonom (bağımsız) yatırımlardaki bir değişikliğin milli gelirde meydana getireceği artışlar veya azalışlardır. Bu kavramın özünde, her otonom yatırımın bir harcama ve gelir akımına yol açması olayı vardır. Gelirin, bilindiği gibi tüketim ve tasarruf gibi iki fonksiyonu vardır. Buna göre, gelir elde edenlerin yapacakları tüketim harcamaları, yine başkalarının gelirini oluşturacağından, harcama ve gelir akımı ikinci, üçüncü, dördüncü vb. biçiminde sürüp gidecektir. Bu şekildeki bir gelir ve harcama akımı sonuçta, yatırım amacıyla harcanan miktarı aşmış olacaktır. Şu halde çarpan, yatırımdaki bir çoğalışın meydana getireceği gelir artışını (veya tersi) ifade eden miktarsal bir katsayıdır.Hızlandıran Mekanizması
Hızlandıran etkisi ise uyarılmış yatırımlardaki bir artışın milli gelir üzerindeki etkisini ifade etmektedir.Hızlandıran etkisi,tüketim malları küresel talebindeki değişikliğin yatırımlar üzerinde meydana getirdiği azalış ya da artıştır.Bu noktada yatırım harcamaları ile tüketim harcamaları arasındaki ilişki önem taşımaktadır.Bazı yatırım harcamaları talebi uyarma gibi amaca hizmet edip,tüketim harcamaları veya talebi uyarır.Bu etki yine miktarsal katsayılarla ifade edilen bir etki olup,hızlandıran katsayısı ya da uyarılmış çarpan katsayısı olarak anılır.